„100 NAJODWAŻNIEJSZYCH POLSKICH PIOSENEK” – WYWIAD Z AUTORAMI. - PAN WINYL

„100 NAJODWAŻNIEJSZYCH POLSKICH PIOSENEK” – WYWIAD Z AUTORAMI.

PAN WINYL: Panowie, po pierwsze – moje gratulacje! Wasza książka to niezwykła opowieść o całkiem sporym wycinku polskiej historii i to nie tylko muzycznej. Jaki jawi Wam się obraz ostatnich prawie stu lat w Polsce, patrząc oczywiście z perspektywy tych piosenek?

Jakub Krzyżański: Bardzo dziękujemy! Cieszymy się, że tak odbierasz naszą książkę. Cała ta zawiła historia Polski XX i XXI wieku – od II wojny światowej i Powstania Warszawskiego, przez czasy PRL-u, szalone lata 90. aż po obecną rzeczywistość społeczno-polityczną – ma swoje odzwierciedlenie właśnie w tekstach piosenek. Stanowią one doskonałe źródło wiedzy na temat skomplikowanego życia codziennego, kluczowych wydarzeń czy zjawisk kulturowych. Dzięki nim możemy się przekonać, jak dużo tematów wciąż mamy nieprzepracowanych. Jednocześnie te piosenki są bardzo zróżnicowane stylistycznie. Wszystkie powstałe w tym okresie utwory to nasze cenne dziedzictwo, które warto poznawać. Właśnie dlatego nazwaliśmy nasz projekt #muzykajestwazna i tym hasztagiem opatrzyliśmy okładkę książki.

Autorzy książki "100 najodważniejszych polskich piosenek" Marcin Mieszczak i Jakub Krzyżański!

PAN WINYL: Która z tych piosenek uważacie za najodważniejsze i dlaczego?

Marcin Mieszczak: Bardzo chcieliśmy unikać w książce gradacji – pomimo mieszczącego się w takiej konwencji nieco prowokacyjnego tytułu (śmiech). Niemożliwy jest bowiem ranking odwagi w piosenkach, gdyż wpływa na nią bardzo wiele czynników, a i sama odwaga nie jest mierzalna wg jakiegoś jednolitego wzorca. Każdy z zaprezentowanych przez nas utworów był dla artysty okazją do wyrażenia ważnych bądź wyrazistych poglądów i myślę, że różni czytelnicy, o różnych światopoglądach, różnych wrażliwościach czy o różnych doświadczeniach życiowych wskażą swój własny top.

PAN WINYL: Nie znalazłem żadnej piosenki Edyty Bartosiewicz, czyżby nie napisała “odważnych” piosenek?

Marcin Mieszczak: Napisała, chociażby bardzo ciekawy kawałek „Goodbye to the Roman Candles” z pierwszej płyty, mówiący o stosunku artystki do religii. Ale super, że zadałeś to pytanie, bo warto podkreślić jedną rzecz: nie byliśmy w stanie wyczerpać tematu odwagi w polskiej piosence mogąc wybrać zaledwie 100 utworów. Fani poszczególnych wykonawców czy szerzej – gatunków muzycznych – dopatrują się odwagi zwłaszcza tam. I bardzo dobrze, bo ta odwaga rzeczywiście jest w twórczości ich ulubionych artystów. My natomiast chcieliśmy ją pokazać z różnych – często mniej oczywistych – perspektyw i siłą rzeczy musieliśmy pominąć wielu wspaniałych twórców, jak np. wspomniana przez Ciebie Edyta Bartosiewicz.

PAN WINYL: Gdybyście mieli stworzyć katalog tematyczny najodważniejszych piosenek, jakich tematów by one przeważnie dotyczyły?

Jakub Krzyżański: Wszystkich tych, na jakie polskie społeczeństwo w danym momencie nie było gotowe. Albo takich, o których nikt nie chciał mówić głośno. Pierwszym odważnym wątkiem, który pewnie przychodzi nam w tej chwili do głowy, jest krytyka władzy. I faktycznie, znajdziesz w naszej książce kilka bardzo głośnych, politycznych protest songów. Ale wybrane przez nas piosenki poruszają również kontrowersyjne tematy obyczajowe. Mówią m.in. o: prostytucji, dostępie do używek, samobójstwie czy sprawach związanych z ludzką seksualnością. To problemy, które do dziś potrafią rozgrzać niejedną dyskusję, nie tylko w mediach lub sejmie, ale również przy rodzinnym stole.

PAN WINYL: Czyli w pewnym sensie odważne jest łamanie tabu, mówienie o sprawach, o których ludzie nie chcą albo boją się mówić?

Jakub Krzyżański: Dokładnie tak. Piosenki z naszej książki często były zaproszeniem do tej rozmowy. Artyści, o których piszemy, nie chcieli tworzyć i nagrywać muzyki wyłącznie lekkiej, łatwej i przyjemnej. Nawet jeśli posiadali w swoim dorobku duże radiowe przeboje, tymi konkretnymi utworami próbowali wsadzić kij w mrowisko, sporo przy tym ryzykując.

PAN WINYL: Jak myślicie, ilu z tych artystów faktycznie żyło według tego, o czym śpiewali? Czy pisanie odważnych tekstów równa się odwadze w codziennym życiu?

Jakub Krzyżański: Artyści z naszej książki w zdecydowanej większości sami piszą swoje teksty. Wypowiadają się więc na ważne tematy całkowicie świadomie, a ich twórczość często pochodzi z własnych doświadczeń i obserwacji. Po przeprowadzeniu rozmów m.in. z Maciejem Maleńczukiem, Kazikiem czy Peją nie mamy żadnych wątpliwości, że wierzą oni w to, o czym śpiewają lub rapują. Pamiętajmy jednak, że piosenka również bywa kreacją i wcale nie musi się pokrywać z osobistym życiem wykonawcy. Nikt przecież nie podejrzewał Zbigniewa Wodeckiego o bycie naturystą, a jednak ten odważył się zaśpiewać o plaży w Chałupach, czym wywołał niemałą rewolucję obyczajową. Elżbieta Dmoch z zespołu 2 plus 1 w życiu prywatnym pewnie nie zakochała się w geju (była przecież mężatką), a jednak nagrała „Hallo panie Freud” – pierwszą polską popową piosenkę tak jawnie poruszającą wątek LGBT. Istotny jest więc fakt, że ktoś postanowił podjąć konkretny temat i zaprezentować go światu.

PAN WINYL: Ciekawi mnie Wasza perspektywa na to, dlaczego artyści chcą pisać “odważne” piosenki, co nimi może kierować? Złość, gniew, chęć zmiany? Jak myślicie po przeprowadzeniu wielu rozmów na ten temat?

Marcin Mieszczak: Myślę, że każdy z tych powodów, które wymieniłeś. Dodałbym do tego jakąś wizję artystyczną, którą mają głęboko zakorzenioną w sobie i chcą ją „wykrzyczeć”. Zacytuję Kazika, który opowiadał nam o początkach piosenki „Twój ból jest lepszy niż mój”: z taką perfidną złością stwierdziłem, że tego im nie odpuszczę. Wydaje mi się, że w tej „perfidnej złości”, która jednak nie jest stricte przeciwko komuś, ale też za czymś, Kazik nie jest osamotniony.

PAN WINYL: W książce znajduję mnóstwo starych piosenek, tych z ostatniej dekady jest stanowczo mniej. Czym się różnią Waszym zdaniem odważne piosenki z lat 80. i z drugiej dekady XXI wieku?

Jakub Krzyżański: Może się wydawać, że w dzisiejszych czasach powstaje mniej odważnych piosenek, ale to nie znaczy, że młodszym artystom brakuje odwagi albo że są obojętni na współczesne problemy. Po prostu zmieniły się realia i obecnie osoby publiczne mają dużo więcej możliwości dotarcia do fanów z ważnymi treściami. By wyrazić swój bunt, nie trzeba od razu pisać piosenki, czasami wystarczy nagrać film w social mediach, wziąć udział w kampanii społecznej albo zmienić nakładkę na zdjęciu profilowym na Facebooku.

Inna sprawa to fakt, że współczesne media w ogóle nie nadają nowych odważnych piosenek. Nie znaczy to jednak, że ich w ogóle nie ma. Otóż są, i to nieraz dużo bardziej intymne od tych wydawanych w latach 80. Dziś dużo się śpiewa o depresji, trudnych relacjach z rodzicami, aborcji czy osobistym stosunku do religii. Zauważ, że to tematy, które dawniej w ogóle nie wybrzmiewały w piosenkach. Każde pokolenie ma więc swoje własne bolączki, dlatego trudno nam porównywać tak różne okresy.

PAN WINYL: Czy powstanie kolejna książka o kolejnych 100 najodważniejszych piosenkach? A może “100 najbardziej romantycznych polskich piosenek”. Jaki macie pomysł na #muzykajestwazna?

Marcin Mieszczak: Może niekoniecznie drugi tom (chociaż ten pomysł już kilka razy się pojawił, czy to w wywiadach, czy komentarzach), ale na pewno na bazie tej książki chcemy jeszcze coś bardzo konkretnego przygotować, w zasadzie nad tym właśnie pracujemy. Natomiast zdecydowanie w ramach projektów #muzykajestwazna oraz Psychosonda, czyli portal winylowy, na którym nieraz gościłeś, będziemy tworzyć wartościowe treści, kolejne publikacje książkowe oraz wydawnictwa płytowe.

Dziękuję!

ps. już w przyszłym tygodniu na fan page Pana Winyla ogłoszę konkurs, do wygrania będą 2 książki „100 najodważniejszych polskich piosenek” przekazanych przez autorów, za co bardzo dziękuję!

KUP KSIĄŻKĘ TU: https://muzykajestwazna.pl/

Muzyka Jest Ważna na FB: https://www.facebook.com/muzykajestwazna/

Muzyka Jest Ważna na IG: https://www.instagram.com/muzykajestwazna/

Pozdrawiam

Agnieszka Protas


Jeśli podoba Ci się to co robię, to możesz postawić mi kawę.


https://panwinyl.pl/2022/09/22/zmiana-daty-premiery-ksiazki-o-winylach-komunikat/
https://panwinyl.pl/2023/02/09/kult-xli-box-4lp-album-historyczne-wydanie/

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *